Het busstation van Hilversum: Van paardenbus tot duurzaam vervoersknooppunt

 

Het busstation van Hilversum: van paardenbus tot duurzaam vervoersknooppunt

Het Stationshart staat aan de vooravond van een grote verbouwing. Na jaren van plannen maken, gaat het dit jaar nu echt beginnen: we bouwen het nieuwe busstation af. Op dit moment vinden de eerste werkzaamheden al plaats.

Net als het stationsgebouw heeft het busstation ook al vele gedaanten gekend. Koetsen en paardentrams hebben ruimte gemaakt voor de bus en gebouwen zijn gesloopt om plek te maken voor het busstation. Het is niet meer dan logisch dat het busstation mee groeit met de tijd.

 

 

De omnibus

Na de opening van het treinstation in 1874 werd het station van Hilversum een belangrijk knooppunt in de regio voor het openbaar vervoer. In deze tijd waren er nog geen bussen om mensen verder te brengen naar hun plek van bestemming, maar werden mensen vervoerd met de omnibus. Dit is een voertuig dat door paarden werd getrokken.  Dit voertuig maakte een belangrijk onderdeel uit van het openbaar vervoer in Hilversum.

1922 of 1923. Stationsplein Hilversum. De bus is van de firma Amovam: Algemeene Motor Omnibus en Vracht Auto Maatschappij, die vanaf 1922 de stadsdiensten in Hilversum verzorgde. Prentbriefkaart.
1922 of 1923. Stationsplein Hilversum. De bus is van de firma Amovam: Algemeene Motor Omnibus en Vracht Auto Maatschappij, die vanaf 1922 de stadsdiensten in Hilversum verzorgde. Prentbriefkaart.

Van paardenkracht naar motorbus

In de jaren die volgden, breidde het busnetwerk zich uit en werden de eerste motorbussen geïntroduceerd die de paardenbus uiteindelijk vervingen. De bus reed nu op houtgas of kolengas en werd aangedreven door een aanhanger met gasgenerator. De bus werd al snel de belangrijkste vorm van openbaar vervoer, vooral voor korte afstanden.

1943. Bus met gasgenerator rijdt op houtgas en kolengas voor het stationsgebouw Hilversum. Fotograaf: Kolk, R. van der, Vlaardingen. Uit Streekarchief Gooi en Vechtstreek Hilversum
1943. Bus met gasgenerator rijdt op houtgas en kolengas voor het stationsgebouw Hilversum. Fotograaf: Kolk, R. van der, Vlaardingen. Uit Streekarchief Gooi en Vechtstreek Hilversum

De opkomst van dagjesmensen

In de jaren na de Tweede Wereldoorlog (jaren 50 en 60) begon de wederopbouw en brak een periode van welvaart aan. Het autobezit in Nederland nam sterk toe, mensen hielden tijd over om leuke dingen te doen. Zo ontstond het begrip: dagjesmensen. Zij kwamen van over heel het land naar Hilversum. De wegen werden drukker en de vraag naar busvervoer steeg. Het station werd verder uitgebreid om de drukte aan te kunnen.

16 juli 1964, Stationsplein Hilversum. Stationsgebouw met voorplein, gezien in zuidelijke richting, met NBM-bussen, Leyland serie 4700. Foto Adriaan Pothuizen.
16 juli 1964, Stationsplein Hilversum. Stationsgebouw met voorplein, gezien in zuidelijke richting, met NBM-bussen, Leyland serie 4700. Foto Adriaan Pothuizen.

Een nieuw busstation voor een groeiende stad

Vanaf de jaren ‘70 werd duidelijk dat het bestaande station de toenemende drukte niet meer aankon. Dit leidde tot een periode van ingrijpende veranderingen en sloop. Op 12 april 1979 stemde de gemeenteraad in met de herontwikkeling van het Stationsplein, waarbij ruimte werd gemaakt voor het GAK-kantoor, nieuwe woningen en een nieuw busstation. Hoewel het busstation volgens plan werd gerealiseerd, bleek de indeling niet ideaal. Zoals te zien is op de foto, stonden de bussen met de achterzijde naar het station toe, wat niet de meest efficiënte of gebruiksvriendelijke opstelling was.

16 juni 1966. Stationsplein Hilversum. Foto: Adriaan Pothuizen.
16 juni 1966. Stationsplein Hilversum. Foto: Adriaan Pothuizen.

Een nieuw stationsgebouw

In 1983 besluit de gemeenteraad “in te stemmen met het ontwerp voor een nieuw stationsgebouw van de Nederlandse Spoorwegen”. En ook zo moet het oude Stationsgebouw eraan geloven en ruimte maken voor het huidige stationsgebouw. Daarmee moest ook tijdelijk het busstation verplaatst worden naar het terrein van de laad- en losplaats langs de Wilhelminastraat. De bouw van het nieuwe busstation is in mei 1992 voltooid.

5 februari 1990, Hilversum. Het stationsgebouw, enkele maanden voor de sloop.  Foto's Nico Spilt.
5 februari 1990, Hilversum. Het stationsgebouw, enkele maanden voor de sloop.  Foto's Nico Spilt.
1992. Aanleg van het voorplein bij het nieuwe station van de NS. Fotocollectie gemeente Hilversum
1992. Aanleg van het voorplein bij het nieuwe station van de NS. Fotocollectie gemeente Hilversum

Meer ruimte voor het nieuwe busstation

In de jaren 2013-2015 werden de eerste ambities uitgesproken om van het stationsgebied beter te laten aansluiten op het centrum. In 2019 stemde de Raad in met het Stedenbouwkundig Plan. Hierin staan de plannen voor de komende jaren en zo ook voor een nieuw busstation.  

Om meer ruimte te maken voor het nieuwe busstation is al in 2018 het GAK-gebouw gesloopt. Hier is vervolgens het tijdelijke busstation naar verplaatst. En ook de ingang van de Teleacgarage (parkeergarage Wilhelminastraat) is per 3 februari 2025 gesloten. De ingang wordt in het voorjaar van 2025 verder dichtgemaakt, zodat hier ruimte komt voor het nieuwe busstation. Lees meer. Als alles volgens planning verloopt is het nieuwe busstation eind september 2025 gereed.

 

Een toekomstbestendig busstation voor Hilversum

Het nieuwe busstation geeft straks niet alleen meer ruimte om aan de grote vraag aan reizigers te kunnen voldoen, maar is ook nog eens volledige elektrisch. Dat maakt dat niet alleen de uitstoot van gassen vele malen minder is geworden, maar zorgt ook voor minder geluidsoverlast.

Een impressie van hoe het busstation eruit komt te zien.
Een impressie van hoe het busstation eruit komt te zien.
Een impressie van hoe het busstation eruit komt te zien.
Een impressie van hoe het busstation eruit komt te zien.

De overkapping, ontworpen door Studio RAP en architectenbureau de Zwarte Hond, zorgt er daarnaast voor dat het busstation een fijne plek wordt om op de bus te wachten. De overkapping is vormgegeven als twee bomen op een plein. Dit geeft het een groene uitstraling die goed past bij Hilversum. Daarnaast biedt de overkapping beschutting en de geïntegreerde ledverlichting in de overkapping zorgt voor een veilige verlichte plek in de avond.

Het busstation van Hilversum heeft in het verleden al vele gezichten gekend en zal ook in de toekomst blijven veranderen. Met de vernieuwingen groeit het stationsgebied verder uit als hét regionale vervoersknooppunt van Hilversum. Het nieuwe busstation biedt niet alleen meer ruimte voor reizigers, maar wordt ook een fijne groene plek waar mensen elkaar kunnen ontmoeten – een station waar je niet alleen reist, maar je ook welkom voelt.

 

Bronnen die zijn gebruikt voor dit artikel: 

Cookie-instellingen